آشنایی با جنگنده سوخو27 شماره 6

کجا پرواز می‏کنی؟

موتورهای سوخو 35 نسبت به مدلهای پیشین از قدرت بسیار بیشتری برخوردار خواهند بود. این امر، سرعت و قدرت مانور هواپیما را افزایش خواهد داد. دستگاههای محرک هدایتی موتور از نوع هیدرودینامیک به وسیلهء دستگاههای الکتریکی جایگزین خواهند شد. به گفته طراحان، این امر نه تنها موجب صرفه‎جویی در جا و کاهش وزن خواهد شد، بلکه امکان تعبیهء کنترل موازی در سیستم‎های هدایتی هواپیما را فراهم می‎کند. در عمل این مسئله باعث کمرنگ شدن نقش خلبان خواهد شد. به عبارت دیگر کامپیوتر تصمیم خواهد گرفت که هواپیما با چه سرعت و رژیم کاری به هدف حمله کند و تنها زمان استفاده از تسلیحات را، خلبان تعیین خواهد کرد. بدین ترتیب انسان مرتکب اشتباه نخواهد شد. در صورت اشتباه خلبان، کامپیوتر دستور وی را اجرا نخواهد کرد و به او می‏گوید که اشکال کارش در کجاست.

اگر هواپیما، همه کار را به صورت خودکار انجام می‎دهد، خلبان به چه درد می‎خورد؟

دیومین با خنده به این سئوال پاسخ می دهد: «این فقط گامی است به سمت نسل پنجم هواپیماها. مطمئنن در هواپیمای نسل ششم، خلبانی در کار نخواهد بود!» جانجگاوا گفتهء همتای خود را این‎گونه تصحیح می‎کند: «مسئله به این سادگی نیست. این در حقیقت تناسب ارتباط بین انسان و کامپیوتر است. اتفاقی که یک بار پیش آمد، این بود که طی اولین آزمایشات کامپیوتر جنگنده شکاری با تجهیزات فوق‎العاده هوشمند، چنین نتیجه گرفت که زاویهء هواپیما به گونه‎ای است که می‎تواند منجر به فاجعه گردد، از این رو، کامپیوتر مرکزی سوخوی35، به طور خودکار، خلبان را به بیرون پرت کرد. پس از گذشت یک ثانیه مانور تمام شد و هواپیما به حالت عادی برگشت اما پس از چند ثانیه پرواز، سقوط کرد». وی می افزاید: «حتی با وجود تجهیزات هوشمند باید به انسان اجازه داد که در شرایط جنگی که دستگاههای هواپیما و تسلیحات آن قادر به اجرای عملیات نباشند خود تصمیم بگیرد؛ به طوری که حتی به قیمت جان خود، هدف تعیین شده را محقق سازد. تصمیمات مربوط به استفاده از تسلیحات و مسئولیت آن فقط برعهدهء انسان است».

در حقیقت متخصصین آمریکایی نیز با این مشکل روبه‏رو هستند. مدتهاست که این بحث در آمریکا وجود دارد که آیا می‎توان هدایت تسلیحات را بر عهدهء کامپیوتر گذاشت و یا حرف آخر را باید انسان بزند. انسان جائزالخطاست؛ کامپیوتر دقیق‎تر عمل می‎کند اما به هر حال، اشتباه هم می‎کند. جانجگاوا تصریح می کند: «این بحث‏ها برای ما نیست؛ نظام حقوقی ما مشکلاتش بیشتر از اینها است».

هواپیماهای جدید سوخوی27، تا سال 2007 در نیروی هوایی روسیه، به کار گرفته خواهند شد. فقط وجود سفارش دفاعی دولتی در سال جاری، اطمینان‎بخش این مسئله نیست بلکه استراتژی دفتر طراحی- تجربی «سوخو» مبنی بر جایگزینی هواپیماهای قدیمی نیروی هوایی به وسیلهء تکنولوژی‏های جدید نیز این اطمینان را حاصل می‎کند. هزینه‎های مربوط به ارتقاء هواپیمای معمولی «سوخو27 اس» تا سطح جنگندهء شکاری «سوخو-27 اس. کا. ام.» پنج تا هفت درصد از قیمت خرید هواپیمای نو می‎باشد، اما توانایی‎های جنگی این هواپیماها نه تنها کمتر از مدلهای آمریکایی نظیر F-18E/F نیست، بلکه کمتر از هواپیماهای شکاری صادراتی «سوخو-30 ام.کا» (SU-30MK) هم نیست. هنوز صحبت بر سر قیمت «سوخو-35» برای نیروی هوایی ملی مطرح نیست، چرا که فعالیتهای مربوط به اجرای این طرح تازه شروع شده است.

 

هواپیمایی دارای اجزای حسی

جانجگاوا میْ‏گوید: «این یک هواپیمای هدایت شونده خواهد بود. امروزه ما فقط تصوراتی در زمینه ظاهر کابین جنگندهء نسل پنجم داریم که بیشتر شبیه کابین سوخوی35 خواهد بود؛ ولی این نکته کاملن مشخص است که صفحهء نمایشگرها و شیشه جلوی سرپوش خلبان، حاوی اطلاعات بیشتری خواهند بود. اعداد و عقربه‎ها کاملن از بین می‎روند و همهء آنها به حالت تصویری درمی‎آیند، همانند اتومبیلهای گران قیمت.

 

دستگاه محاسباتی سوخوی35 از 150 آنتن و فرستنده مختلف مستقر در سراسر بدنه آن اطلاعات کسب می‏کند. هواپیمای شکاری نسل پنجم سوخوی، دارای این گونه به اصطلاح «اعضای حسی» به مراتب بیشتری خواهد بود. به صراحت می‎توان گفت که هواپیمای جدید موقعیت اطراف خود را با «پوست» خود حس خواهد کرد. در ضمن امروزه، هدف ما، ارتقاء توان بالقوهء هوشمندی کامپیوترها می‎باشد.